Bác sĩ Nguyễn Văn Kiên, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hợp Lực, cho biết việc suy giảm nội tiết tố nữ estrogen ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, sinh hoạt của chị em.
Suy giảm nội tiết tố thường xảy ra sau mỗi kỳ sinh đẻ, khi hoạt động của buồng trứng suy giảm, chế tiết ít estrogen, tiền mãn kinh, mãn kinh, do bệnh lý phải cắt bỏ buồng trứng, tia xạ vào buồng trứng... Thiếu estrogen có thể gây rối loạn kinh nguyệt, bốc hỏa, giảm trí nhớ, da nhăn nheo, tóc dễ gãy rụng, dễ viêm nhiễm đường tiết niệu, dễ ung thư vú...
Theo bác sĩ Kiên, tiền mãn kinh thường bắt đầu từ khoảng 41-45 tuổi. Thời kỳ này có thể xảy ra ngắn trong 5-7 tháng, có thể dài 2-4 năm hoặc cá biệt có người kéo dài 5-10 năm. Đây là giai đoạn phụ nữ có nhiều thay đổi về tâm sinh lý, có hiện tượng rối loạn kinh nguyệt, kinh thưa dần, thất thường, ít...
Sự sụt giảm estrogen có thể dẫn tới hội chứng tiền mãn kinh. Khoảng 85% phụ nữ tuổi tiền mãn kinh bị hội chứng này. Mức độ nặng hay nhẹ liên quan tới trạng thái thần kinh, tinh thần, tâm lý người phụ nữ. Tỷ lệ rối loạn tiền mãn kinh ở người lao động trí óc cao hơn người lao động tay chân.
Để giai đoạn tiền mãn kinh ngắn, qua đi nhẹ nhàng, không gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe, cuộc sống, mỗi phụ nữ nên chuẩn bị từ lúc còn trẻ bằng một chế độ ăn uống hợp lý, duy trì lối sống lành mạnh...
 |
|
Biểu đồ nội tiết tố estrogen của phụ nữ.
|
Hiện tượng tiền mãn kinh có thể xuất hiện từ 3-5 năm trước khi xảy ra mãn kinh. Đến giai đoạn mãn kinh, phụ nữ sẽ ngưng hoàn toàn chu kỳ kinh nguyệt do sự suy giảm dần chức năng buồng trứng, buồng trứng giảm và ngưng tiết nội tiết tố estrogen.
Tuổi mãn kinh tự nhiên từ 47 đến 52. Mãn kinh sớm trước 40-45 tuổi, rất sớm dưới 40 tuổi thường gặp ở những phụ nữ hút thuốc lá, uống rượu, chiếu tia xạ trị bệnh, suy buồng trứng sớm, cắt buồng trứng do bệnh lý.
Mãn kinh có thể có triệu chứng như rối loạn vận mạch với những cơn bốc hỏa khoảng 10-20 phút, nóng bừng ở phần trên cơ thể đầu lan xuống cổ, xuống ngực, người nóng, đánh trống ngực, vã mồ hôi ớn lạnh, mất ngủ, người lúc nóng lúc lạnh, thường xảy ra vào ban đêm và mùa nóng. Một số người rối loạn tâm thần, lo lắng hồi hộp, hay cáu gắt, dễ buồn, giảm trí nhớ.
Estrogen sụt giảm sẽ làm giảm và mất đi tổ chức mỡ dưới da, làm da không còn trơn bóng, thường trở nên nhăn nheo, nám da, sạm da, cơ nhão, ngực vì thế cũng lép và chảy sệ. Thay vào đó mỡ tích tụ ở nội tạng, đùi, eo làm cho bụng to lên, tăng cân, cơ thể sồ sề. Các tuyến mồ hôi, tuyến bã giảm hoạt động nên lông tóc móng khô giòn dễ gẫy, dễ bạc màu, dễ rụng.
Do giảm nồng độ estrogen, buồng trứng, tử cung, âm đạo teo nhỏ, các tuyến ít chế tiết chất nhày làm teo lớp niêm mạc âm đạo. Âm đạo khô, giao hợp đau, dễ bị viêm nhiễm do tạp khuẩn. Giảm khoái cảm và ham muốn tình dục. Mãn kinh còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý đường tiết niệu, bệnh loãng xương, tim mạch, ung thư vú, ung thư cổ tử cung...
Bác sĩ Kiên khuyến cáo để giảm thiếu hụt nội tiết tố, phụ nữ nên thay đổi lối sống, tăng cường vận động và các hoạt động thư giãn, xả stress, thực hiện chế độ ăn giàu chất xơ, ít chất béo, nhiều rau đậu... Giảm uống rượu, cà phê, bỏ hút thuốc lá. Phụ nữ từ tuổi 35 có thể bổ sung nội tiết tố an toàn, hiệu quả.
Lê Phương